'Bất cứ sự mất mát nào thời bình cũng đề nghị liệt sĩ thì phải cân nhắc'
Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc công nhận liệt sĩ, thương bệnh binh trong thời bình cần làm rõ tính đạo lý của vấn đề, nếu sự mất mất nào trong thời bình cũng đề nghị liệt sĩ thì phải cân nhắc.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân
ẢNH: NGỌC THẮNG
Nhiều trường hợp công nhận liệt sĩ dư luận không đồng tình
Sáng 11.8, tiếp tục phiên họp thứ 47, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi).
Trong tờ trình gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội mà Bộ trưởng LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung trình bày tại phiên họp, Chính phủ xin ý kiến về 4 nội dung, trong đó có việc công nhận liệt sĩ, bệnh binh thời kỳ đất nước hoà bình (thời bình).
Bộ trưởng LĐ-TB-XH Đào Ngọc Dung cho hay, theo quy định hiện hành, người dũng cảm cứu người, cứu tài sản của nhà nước và nhân dân mà chết thì được xem xét công nhận liệt sĩ. Tuy nhiên, thực tiễn áp dụng quy định này, nhiều trường hợp chết đuối nước khi cứu người, cứu tài sản hoặc tham gia phòng, chống bão lũ, chết do tai nạn khi làm nhiệm vụ… dù rất cần phải tuyên dương, ghi nhận trong xã hội song việc được công nhận liệt sĩ làm dư luận xã hội không đồng tình.
“Sau khi xem xét, Chính phủ sửa đổi tại Điều 14 của dự thảo Pháp lệnh theo hướng chỉ xem xét đối với những trường hợp chết do có hành động đặc biệt dũng cảm thực hiện các công việc đặc biệt nguy hiểm, cấp bách, để cứu người, cứu tài sản của nhà nước, nhân dân; là những tấm gương, có ý nghĩa tôn vinh, giáo dục và lan tỏa rộng rãi trong xã hội”, ông Dung cho biết.
Những trường hợp khác hướng chuyển sang khen thưởng theo pháp luật Thi đua khen thưởng (huy chương, huân chương) và thực hiện trợ cấp mai táng hoặc hưởng chính sách tử tuất theo luật Bảo hiểm xã hội.
Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất là không tiếp tục công nhận bệnh binh mới là đối tượng người có công; trừ các trường hợp làm nhiệm vụ đặc biệt nguy hiểm, cấp bách làm suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Bệnh binh mới từ khi pháp lệnh sửa đổi có hiệu lực, hưởng chế độ theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Đối với các trường hợp là bệnh binh đang hưởng theo Pháp lệnh hiện hành thì tiếp tục được hưởng theo quy định..
Phải làm rõ đạo lý của vấn đề
Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội Nguyễn Thuý Anh cho hay, cơ quan thẩm tra có hai loại ý kiến về vấn đề này. Ý kiến thứ nhất tán thành với đề xuất của Chính phủ, sửa đổi theo hướng quy định điều kiện chặt chẽ hơn. Trong khi ý kiến khác đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành “dũng cảm cứu người, cứu tài sản của nhà nước và nhân dân”.
“Đa số ý kiến Ủy ban tán thành loại ý kiến thứ nhất, vì cho rằng việc bổ sung tính chất công việc, hiệu ứng của hành động và nâng mức độ dũng cảm, cứu người, cứu tài sản, sẽ đảm bảo điều kiện chặt chẽ hơn, xứng đáng hơn”, bà Thuý Anh cho biết.
Về vấn đề bệnh binh trong thời bình, bà Thúy Anh cho hay, Ủy ban này thống nhất với dự thảo vì quân nhân, công an nhân dân đều tham gia đầy đủ các chính sách bảo hiểm xã hội, khi các đối tượng này bị mắc bệnh, bị suy giảm sức khỏe từ 31% trở lên thì được hưởng chế độ theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị cần quy định cụ thể trong dự thảo pháp lệnh những nhiệm vụ đặc biệt nguy hiểm, cấp bách hoặc Chính phủ phải quy định chi tiết.
Thảo luận sau đó, các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng tình phải quy định chặt chẽ các tiêu chuẩn công nhận liệt sĩ, bệnh binh trong thời bình. Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, việc công nhận liệt sĩ, thương binh trong thời bình phải rà soát chặt chẽ tiêu chuẩn vì đây là sự tôn vinh chứ không chỉ là vấn đề trợ cấp. “Nếu tôn vinh không đúng thì có tác động ngược trở lại”, ông Hiển nêu quan điểm.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị nghiên cứu kỹ và làm rõ "đạo lý của vấn đề". "Liệt sĩ hy sinh trong chiến đấu thì rõ ràng nhưng thời bình này không quy định chặt chẽ thì việc ai cũng đề nghị, bất cứ sự mất mát nào cũng đề nghị liệt sĩ thì phải cân nhắc”, bà Ngân nêu quan điểm.
Từ đó, bà Ngân ủng hộ quan điểm của Chính phủ và Ủy ban Về các vấn đề xã hội trong việc quy định chặt chẽ việc công nhận liệt sĩ, bệnh binh trong thời bình.
“Tôi thấy đặc biệt dũng cảm, thực hiện công việc cấp bách cứu tài sản của nhân dân, nhà nước thì trường hợp đó mới có tôn vinh, hình ảnh mới lan tỏa rộng rãi trong xã hội. Bây giờ nhiều khi quân nhân thời bình làm việc ở khu vực đặc biệt khó khăn bị thương cũng công nhận bệnh binh thì đạo lý vấn đề không có rõ”, bà Ngân nói.
Bổ sung chế độ đối với vợ, chồng liệt sĩ tái giá
Một nội dung khác Chính phủ xin ý kiến liên quan đến việc bổ sung chế độ đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, quá trình soạn thảo pháp lệnh, có ý kiến đề nghị Chính phủ bổ sung chính sách bảo hiểm y tế và trợ cấp mai táng đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá.
Sau khi nghiên cứu, Chính phủ tiếp thu, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho bổ sung chế độ bảo hiểm y tế, chưa mở thêm chế độ trợ cấp mai táng và chính sách ưu đãi khác như người có vợ hoặc chồng liệt sĩ không tái giá; nếu có thì cũng chỉ tập trung vào những người thuộc diện hộ nghèo, đơn thân không nơi nương tựa.
